Recht wordt vaak gezien als obstakel voor AI-innovatie, maar dat hoeft niet zo te zijn. Roeland de Bruin, advocaat bij Kienhuis Legal en onderzoeker en docent bij Universiteit Utrecht, legt uit hoe contentprofessionals slim kunnen navigeren door de juridische complexiteit. Van input tot output: op elk punt zitten weliswaar juridische kwesties, maar ook kansen voor verantwoorde toepassing.
Input: auteursrecht en privacy
Bij het trainen van AI-modellen met bestaande content speelt auteursrecht een cruciale rol. ‘Meestal mag je beschermde werken niet zomaar gebruiken en is er toestemming nodig’, benadrukt Roeland. De Europese wetgever faciliteert innovatie via text- en datamining-excepties, mits je rechtmatige toegang hebt tot de bron. Als je een commercieel doel voor ogen hebt, moet je er ook op letten dat tekst- en datamining niet is verboden door de rechthebbende.
Processing: cookies en AVG-compliance
Voor gepersonaliseerde content zijn cookies essentieel, maar AVG-compliance is cruciaal. Je hebt geldige toestemming nodig via opt-in, geen vooraangevinkte vakjes. Verder kan het toespitsen van content soms worden gebaseerd op de grondslag 'gerechtvaardigd belang', maar als je daarbij gebruikmaakt van bijzondere persoonsgegevens is daarnaast altijd expliciete toestemming vereist. 'De Nederlandse Autoriteit Persoonsgegevens is vrij streng', waarschuwt Roeland, dus documenteer je afwegingen zorgvuldig.
Output: transparantie en auteursrecht
AI-gegenereerde content is niet auteursrechtelijk beschermd, omdat er een menselijke maker vereist is. Voeg je zelf elementen toe aan gegenereerde content, dan kun je daar wel auteursrecht op claimen. De AI Act verplicht transparantie: gebruikers moeten weten wanneer ze AI-content zien. Als aanbieder of gebruiksverantwoordelijke heb je vaak uitgebreide documentatie- en informatieplichten.
Belangrijkste inzichten
• Text- en datamining mag, als je rechtmatige toegang hebt tot de bron. Tenzij expliciet verboden in bijvoorbeeld robots.txt
• AVG-compliance vereist meestal geldige toestemming en goede documentatie
• AI-output heeft geen auteursrecht zonder menselijke toevoegingen
• Transparantie over AI-gebruik is wettelijk verplicht
Recht hoeft geen rem te zijn op AI-innovatie. Met de juiste juridische kennis transformeer je compliance van obstakel naar concurrentievoordeel. Investeer in gedegen juridische begeleiding voor je AI-strategie.
